From Botched Plover, 4 Months ago, written in Plain Text.
Embed
  1. lịch âm – rất hay! Đây là một chủ đề thú vị, nhất là trong văn hoá Á Đông như Việt Nam, Trung Quốc, Hàn Quốc…
  2. Lịch âm là gì?
  3. Lịch âm (âm lịch) là loại lịch dựa vào chu kỳ của Mặt Trăng (trăng tròn – trăng khuyết) để tính thời gian.  theo https://licham.cc/ Mỗi tháng âm lịch bắt đầu vào ngày trăng non, và 1 tháng thường có 29 hoặc 30 ngày.
  4. Một số đặc điểm chính:
  5. Một năm âm lịch có khoảng 354 ngày, ngắn hơn năm dương lịch (365 ngày), vì thế cần thêm tháng nhuận để điều chỉnh (khoảng 2-3 năm/lần sẽ có 1 tháng 13).
  6.  
  7.  
  8. Dùng để tính Tết Nguyên Đán, ngày giỗ, ngày rằm, mùng 1, v.v.
  9.  
  10.  
  11. Gắn liền với Can Chi, 12 con giáp, các tiết khí như Lập Xuân, Hạ Chí...
  12.  
  13.  
  14. Ứng dụng:
  15. Người Việt vẫn dùng lịch âm để chọn ngày tốt/xấu, xem tuổi cưới hỏi, ngày làm nhà, v.v.
  16.  
  17.  
  18. Rất phổ biến trong tâm linh, phong thuỷ, và nông nghiệp truyền thống.
  19.  Cách tính lịch âm
  20. Nguyên lý:
  21. Lịch âm dựa vào chu kỳ quay của Mặt Trăng quanh Trái Đất (~29.5 ngày). Vì vậy:
  22. 1 tháng âm lịch: thường có 29 hoặc 30 ngày (tháng thiếu hoặc tháng đủ).
  23.  
  24.  
  25. 1 năm âm lịch: khoảng 354 ngày (ngắn hơn năm dương 11 ngày).
  26.  
  27.  
  28. Để bù lại, 3 năm có 1 năm nhuận, thêm 1 tháng nhuận (gọi là tháng thứ 13) → năm đó có 13 tháng.
  29.  
  30.  
  31. Nhuận tháng nào?
  32. Không cố định như dương lịch.
  33.  
  34.  
  35. Sẽ dựa trên sự chênh lệch giữa năm âm và dương, và vị trí của các tiết khí (như Lập Xuân, Đông Chí…).
  36.  
  37.  
  38. Tháng nhuận không lặp lại tên tháng, ví dụ: có thể có "tháng 4 nhuận", chứ không phải 2 tháng 4.
  39.  
  40.  
  41.  
  42. Mối quan hệ giữa lịch âm và lịch dương
  43. Vì lịch âm ngắn hơn lịch dương, nên:
  44. Tết Nguyên Đán mỗi năm sẽ di chuyển trong khung cuối tháng 1 – giữa tháng 2 dương lịch.
  45.  
  46.  
  47. Để đồng bộ với chu kỳ mặt trời (dương lịch), người ta dùng âm dương lịch kết hợp (lunar-solar calendar), gọi là lịch âm dương – chính là lịch mà Việt Nam đang sử dụng.
  48.  
  49.  
  50. ? Ví dụ:
  51. Tết 2025 (âm lịch mùng 1/1) sẽ rơi vào ngày 29/1/2025 (dương lịch).
  52.  
  53.  
  54.  
  55. Nguồn gốc của lịch âm
  56. Bắt nguồn từ nền văn minh Trung Hoa cổ đại (~thế kỷ 14 TCN).
  57.  
  58.  
  59. Người xưa quan sát trăng tròn, trăng khuyết và các hiện tượng thiên nhiên để làm lịch.
  60.  
  61.  
  62. Truyền sang Việt Nam, Hàn Quốc, Nhật Bản, Triều Tiên và được bản địa hoá theo văn hoá từng nước.
  63.  
  64.  
  65. Việt Nam sau này dùng lịch Hiệp Kỵ (âm dương lịch) dưới thời Lý – Trần.
  66.  
  67.  
  68.  
  69.